Sevgili okurlarım; hayvan yetiştiricilerine; yüz yılı aşkın süredir hizmet götürmekte olan Baytarlar, diğer deyişle Veteriner Sağlık teknisyenlerinin; bu hizmetlerini yerine getirirken, pek çok sorunla karşılaşmaktadır.
İstenmeyen bu sorunların başını; Görev ve Yetki konusundaki anlaşmazlık oluşturmaktadır. Bu önemli konunun aydınlanabilmesi için, önce tek mesleki örgütü olan Veteriner Sağlık Teknisyenleri ve Teknikerleri Derneği (VESTED’İN) geçmişten bu yana yapmış olduğu çalışmalarını hatırlatacağız
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için; Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünün Veteriner Sağlık Teknisyenleri Derneği Genel Başkanlığına yazmış olduğu Sayı: KH/HS- 08-3272 sayılı yazısını bilginize sunacağız.
Veteriner Sağlık Teknisyenleri Derneği
Genel Başkanlığına
Ziya Gökalp Caddesi No: 43/1
Yenişehir ANKARA
Veteriner Sağlık Teknisyenleri tarafından Bakanlığımıza intikal ettirilen tel ve yazılarda; hazırlanacak yönetmelikte; Derneğiniz görüşlerinin dikkate alınması talep edilmektedir.
Yeniden hazırlanacak olan Veteriner Sağlık Teknisyenleri Görev ve Yetkilerine Dair Yönetmelikte Derneğinizce intikal ettirilen hususların dikkate alınacağa bilginizi rica ederim.
BAKAN ADINA Mete BAŞÇI Genel Müdür Yardımcısı
Yazımızın bu bölümünde ise; 1988 yılında Veteriner Sağlık Teknisyenleri Derneğinin hazırlayıp da Tarım Bakanlığına iletmiş olduğu; Görev ve Yetki Yönetmelik Taslağının gerekçesinde hangi konulara vurgu yapıldığını görecekseniz.
“Veteriner Sağlık Teknisyenleri (Hayvan Sağlığı Memurların) görev ve yetkileri 3203 sayılı Ziraat Vekâleti Teşkilat Kanununun 9. Maddesine dayanılarak çıkarılan 14.5.1941 tarih ve 2/15799 sayılı Nizamname ile düzenlenmişti.
15.5.1986 tarih ve 3161 sayılı Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığının görev ve yetkilerine dair kanunla 3203 sayılı Ziraat Vekâleti Teşkilat Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Hukuki dayanağı yürürlükten kaldırılan 2/15799 sayılı Nizamnamenin de varlığı sona ermiştir.
A-Yukarıda belirtildiği gibi 2/15799 sayılı Nizamnamenin hükümsüz kalmasından doğan boşluğu doldurmaktır.
B-Veteriner Hekimlik mesleğinin icrasına dair 9.3.1954 tarih ve 6343 sayılı kanunun 11. Maddesinin 2. Fıkrası gereğince çıkması hükme bağlanan “serbest çalışan veteriner sağlık teknisyenlerini de” kapsayacak şekilde;
Derneğimizce düzenlenen Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin Görev ve Yetkilerine Dair Yönetmelik Tarım Orman ve Köy İşleri Bakanlığının bilgisine sunulmak üzere düzenlenmiştir.”
BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ
Madde 1- Bu yönetmeliğin amacı Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin görev ve yetkilerini düzenlemektir.
KAPSAM
Madde 2- Bu yönetmelik resmi kuruluşlarda ve özel sektör işletmelerinde çalışan Veteriner Sağlık Teknisyenleri ile serbest olarak çalışarak mesleklerini yapan Veteriner Sağlık Teknisyenlerini kapsar.
İKİNCİ BÖLÜM
Resmi Kuruluşlardaki Görev ve Yetkileri:
Madde 3- Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin resmi kuruluşlardaki görev yerleri:
- Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatları,
- Belediyeler,
- Et ve Balık Kurumu Kombinaları,
- Hayvancılık birimleri bulunan diğer resmi kuruluşlar,
- Genel idare, katma bütçeli idareler, özel idarelerle yerel yönetim birimleri ve bunların kurdukları birliklerde, kamu iktisadi teşebbüslerinde.
Madde 4- Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı merkez ve taşra birimlerinde:
- Salgın hayvan ve parazit er hastalıkları ile mücadele,
- Hayvan ıslahı, araştırma ve geliştirme işleri,
- Hayvan hastalıkları araştırma merkezleri ile hayvan hastaneleri,
- Gümrük veteriner teşkilatı ve yurt içi hayvan hareketlerinde görev yaparlar.
Madde 5- Veteriner Sağlık Teknisyenleri Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı merkez kuruluşlarında görevlendirilmeleri halinde meslekleri ile ilgili birimlerde mesleki görev yaparlar.
Salgın Hayvan Hastalıkları ile Mücadele:
Madde 6- Taşra teşkilatlarında Veteriner Sağlık Teknisyenleri bağlı bulundukları İl-İlçe Müdürlüklerinde görevlerini Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklere uygun olarak yaparlar.
Madde 7- Salgın hayvan hastalıkları ile mücadelede aşağıdaki işleri İl-İlçe Müdürlüklerindeki yetkililerden alacağı talimata göre yaparlar.
Bölgelerinde herhangi bir vasıta ile veya tarama çalışmalarında salgın hayvan hastalıklarını haber aldıklarında:
- Hastalık mihrakının nerede olduğu ve nasıl öğrenildiğini,
- Hastalığın çıkış tarihi, hastalan hayvanların cins, nevi ve miktarlarını, sahibini,
- Varışa kadar hastalığa yakalanan, varsa ölen hayvanların cins, nevi ve miktarları,
- Hastalığın bulaşma sahasını, bulaşmaya maruz hayvanların cinc, nevi miktarları,
- Hastalığın nereden bulaştığını (Fiilasyon) tespit ederek şüphe ettiği hastalıklarla birlikte İl veya İlçe Müdürlüklerine bildirir.
Madde 8- Hayvan Sağlığı ve Zabıtası yönetmeliği uyarınca mahalli komisyon kararı aldırarak uygulanmasını sağlar. Hastalık bölgesine Veteriner Hekim gelinceye kadar idari görev yaparlar.
Madde 9- Tanısı yapılan ihbarı mecburi salgın ve paraziter hayvan hastalıklarına karşı öncede yapılan koruyucu program uygulamasını sağlamak üzere aşılama, serumlama ve ilaçlamaları yaparlar.
Madde 10- Otopsi yapılarak marazi madde alınıp gönderilmesini temin eder. Veteriner raporu ile itlaf edilen veya salgın hastalıktan ölen hayvanların usulüne uygun olarak gömülmelerini, gerektiğinde ilaçlama ve dezenfeksiyon yapılmasında gözetim görevini yapar.
Hayvancılık Araştırma ve Geliştirme İşleri:
Madde 11- Veteriner Sağlık Teknisyenleri hayvan ıslah ve üretim işlerinde:
Yeterliliğe sahip Veteriner sağlık Teknisyenleri kendilerine verilen program dâhilinde Suni tohumlama yapar, üretim ve teknik hizmetlerde görev alırlar. Suni tohumlama belgesi düzenlerler, defter kayıtlarını tutar ve sonuçlarını takip ederler.
Madde 12- Tabii tohumlama istasyonlarında verilen program dahilinde çalışırlar. Sıfat yapılan hayvanların belgelerini düzenler, kayıtlarını tutar, Veteriner hekim bulunmadığında doğumları yaptırır, izleme ve gözetimi sağlar. Halk elinde bulunan damızlık hayvanların belgelerini inceler, doğumları kontrol ve tespit ederek kayıtlarını tutarlar.
Madde 13- İstendiğinde damızlığa elverişli bulunmayan erkek hayvanların enemelerini kanun, tüzük ve yönetmelik hükümlerine göre yaparlar.
Madde 14- Fuar, sergi ve at yarışlarında meslekleri ile ilgili teknik ve idari konularada gösterilecek programa göre görev yaparlar.
Madde 15- Gösterilen program dahilinde bölgelerindeki ineklere uygulanacak süt yoğunluğu ve yap miktarı kontrollerinde görev yapar veya gözetimde bulunurlar.
Veteriner Kurumları ile Hayvan Hastanelerinde:
Madde 16- Veteriner Sağlık Teknisyenleri bakteriyoloji, mikrobiyoloji, viroloji enstitüleri veya laboratuarlardaki görevleri:
- Marazi maddeleri muayeneye hazırlar, mikroskop muayenesi için mikrop boyar kültür vasatlarını hazırlar, otopsilere yardım eder.
- Laboratuardaki aletlerin temizliğini ve kullanıma hazır bulundurulmasının gözetimini sağlar.
- Deney hayvanlarına enjeksiyon yapma, kan alma işlerini yapar, bu hayvanların genel durumlarını ve bakımlarını kontrol ederek durumu uzmanlara bildirirler.
- Marazi madde alırlar.
Madde 17- Hayvan Hastanelerinde:
- Hasta hayvanları muayeneye hazırlarlar ve muayenede Veteriner Hekime yardım eder,
- İlaç, aşı ve serum uygulamasını yaparlar,
- Apse açma veya yara pansuman yapar, hastalıkları kontrol ederek gerektiğinde veteriner Hekime bilgi verir.
- Gereken yerlerin dezenfeksiyonunu ve temizliğini yaptırır ve kontrol eder.
Gümrük Veteriner Teşkilatı ile Yurt içi Hayvan Hareketlerinde:
Madde 18- Veteriner Sağlık Teknisyenleri gümrük veteriner teşkilatlarında görev ve yetkileri:
- Yurt dışından giriş yapacak veya çıkarılacak canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin belgelerini kontrol eder, şüpheli bir durum görüldüğü takdirde durumu Veteriner Hekime iletir.
- Kara ve Deniz araçlarından boşaltma veya bu araçlara yükleme sırasında gerekli tedbirlerin alınmasını gözetir, muayenede Veteriner Hekime yardımcı olur.
- Muayenelerin düzenli yapılabilmesi için gerekli tedbirleri alır ve kontrol eder. Muayene sonucuna göre gerekli işlemlerle, gerektiğinde dezenfeksiyonun yapılmasını gözetir.
- Gerekli görüldüğünde laboratuar muayeneleri için marazi madde alıp usulüne uygun olarak gönderilmesini sağlar.
Yurt içi Hayvan Hareketleri:
Madde 19- Müstakilken görevli bulundukları yerlerde Veteriner Sağlık Teknisyeni:
- Bölgelerinden başka il veya ilçelere sevk edilecek canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin şekli Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığınca tesbit edilen bir gözlem belgesini sorumluluğu kendilerine ait olmak üzere düzenler.
- Hayvan park ve Pazar kurumlarında hayvan sağlığı ve zabıtası kanununa göre meslekleriyle ilgili teknik konularda görev yapar. Bölgelerine gelen veya bölgelerinden geçen hayvanların belgelerini inceleyip kontrol edilmiştir diye vize eder. Kanun ve Yönetmeliğe uygun olmayan hallerde duruma el koyup derhal bağlı bulunduğu üst makama bilgi verir. Alacağı talimata göre hareket eder.
Madde 20- Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin Belediye kadrolarında görev almalı halinde; Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanunun yönetmeliği ile Belediye Veteriner Hekiminden alacağı talimata göre:
Mezbahalarda:
- Kesim için muayeneye gelen hayvanların belgelerini kontrol ederek hastalık ve kesime mani bir durum gördüklerinde veya şüphelenmeleri halinde Belediye Veteriner Hekimine haber verir.
- Hayvanların kesime hazırlanmasına, kesim ve usulüne uygun yüzülmesine nezaret eder. Muayene sonucunda etlerin damgalanmasını sağlar ve kontrol eder. Teknik işlemlere tabi tutulacak veya imha edilecek etler konusunda yapılmasını sağlayp kontrol ederek sonucu bildirirler.
- Mezbahaların temizlik ve gerektiğinde dezenfeksiyonlarını yaptırırlar.
- Belediye dâhilindeki hayvan pazarlarını kontrol ederler.
Et ve Yan Ürünlerde:
Madde 21- Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklere göre belediye veteriner teşkilatı görevlerine giren gıda kontrollerinde;
- Belediye veteriner hekimine yardım ederler, gerektiğinde laboratuara muayene için numune alıp gönderilmesini sağlar.
- Hayvan ve hayvansal ürünleri işleyen işletmelerde, satış yerlerinde gıda kontrol hizmetlerinde görev alırlar.
- Veteriner Hekim raporu ile imhası gereken bozuk gıda maddelerinin usulünce imhalarını sağlayıp, kontrol ederek amirlerine bildirirler.
- Mezbaha ve gıda kontrolu ile teknik kayıtları tutarlar.
Madde 22- Belediyelerde Müstakilen görev almaları halinde yetkileri dahilinde et muayeneleri ile 20 ve 21. Maddelerde gösterilen işleri yaparlar.
Et ve Balık Kurumu, Et Kombinaları, Tavukçuluk Üretim ve Kesim Birimleri ve Balıkhaneler:
Madde 23- Veteriner Sağlık Teknisyenleri Kanun, Tüzük ve Yönetmeliklere uygun olarak bağlı bulundukları birimlerin teknik hizmetlerinde sorumlu Veteriner Hekimin talimatına göre aşağıdaki görevleri yaparlar.
- Kesime gelen hayvanların muayene, bekleme ve karantina süresince sağlık durumlarını takip ve kontrol ederek, sevk belgelerini incelerler.
- Hayvanların kesim salonuna sevkini, kesim ve yüzme işlemlerini kontrol eder,
- Gövde etleri muayeneye hazırlayıp muayenede Veteriner Hekime yardım ederler, imhası gereken etlerin ayrılarak imhalarının yapılmasını sağlar,
- Muayeneden sonra etlerin damgalanmasını, soğutulacak olanların soğutulmasını, takip ve kontrol ederler. Dondurulacak etlerin dondurma, tünel ve muhafaza odalarında sağlıklı donması ve muhafazasını takip ve kontrol ederler,
- Kesim sonrasında sakatatları muayene ile imhası gerekenlerin imhasını sağlarlar, imha tutanağını düzenlerler,
- Kesim salonlarının, kesimde kullanılan her türlü aletin temizliğini ve dezenfeksiyonunun yapılmasını sağlar ve kontrol eder,
- Et nakil araçlarında temizlik ve dezenfeksiyonu sağlar, sevk edilecek etlerin ambalajlarının kanun, tüzük ve yönetmeliklere uygunluğunu denetler,
- Kesim yan ürünlerini işleyen ve satışa hazırlayan müesseselerde Veteriner Hekimlere yardımcı olarak çalışırlar. Rende ring ve benzeri tesislerde özel talimata göre Müstakilen görev alırlar,
- Kombina ve birimlerinde görevli Veteriner Hekim bulunmaması halinde bu maddedeki görevleri yetkileri dâhilinde yaparlar,
- Kasaplık canlı hayvan alım komisyonlarında görev alırlar.
Hayvancılık Birimi Bulunan Diğer Resmi Kuruluşlar:
Madde 24- Tarım İşletmeleri Genel müdürlüğüne bağlı kuruluşlarda:
- Verilen program ve talimatlara göre suni ve tabii tohumlama hizmetlerini yürütür,
- Hastalıklarla mücadele, aşılama ve ilaçlama işlerini yapar,
- Kurum hayvanlarının genel sağlığını kontrol eder, hastaları veya şüpheli durumda olanları, Veteriner Hekime bildirir. Yem rasyonlarının uygulanmasını takip ve kontrol eder,
- Veteriner Hekimin bulunmaması halinde bu yönetmelikteki yetkiler dahilinde görev yaparlar.
Madde 25- Hayvancılık birimi bulunan diğer resmi kuruluşlarda ve Üniversitelerde bu yönetmelik hükümlerince görev yaparlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Özel Sektör İşletmelerinde:
Madde 26 – Veteriner Sağlık Teknisyenleri özel sektörde çalışırlar, yetkileri dahilinde gıda kontrol hizmetlerinde mesleki görev yaparlar.
- İşletmedeki hayvanların genel sağlık durumlarını devamlı kontrol eder, yem rasyonlarının uygulanmasını sağlar,
- Hayvansal ürünlerin sağlıklı hazırlanmasında, muhafaza ve tüketimine sunulmasında denetim ve gözetim görevini yaparlar,
- Klinik çalışmalarda Veteriner Hekime yardım ederler,
- İhbarı mecburi hastalık çıktığında bağlı bulunduğu İl ve İlçe Müdürlüklerine haber verirler.
Madde 27- Özel mezbaha ve kesimhanelerde 20, 21, 22, 23. Maddelerde belirtilen esaslar dahilinde görev yaparlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Serbest Çalışan Veteriner Sağlık Teknisyenleri:
Madde 28- Serbest olarak mesleklerini yapan Veteriner Sağlık Teknisyenleri Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı İl Müdürlüğünce verilecek ruhsatla Özel Sağlık kabini açabilirler.
Madde 29- Özel kabin açmak için:
a) Veteriner Sağlık Teknisyeni olmak,
b) T.C. vatandaşı olmak.
Madde 30- Özel kabin açmak isteyen Veteriner Sağlık Teknisyenleri bulundukları yerin mülki idare amirine dilekçe ile başvururlar, dilekçelerine noter tasdikli diploma suretini bağlarlar.
Madde 31- Veteriner Sağlık Teknisyenleri Özel kabinlerde:
- Veteriner Hekim reçetesi ile verilen ilaç ve serumları tatbik ederler,
- Operasyon sonrası bakımı, açık yaraları, basit apseleri açarak ilk müdahalede gereken diğer işleri yapabilirler,
- Yetiştiricilerin istekleri üzerine koruyucu aşılama ve parazit ilaçları tatbik ederler,
- Özel yönetmelik uyarınca suni tohumlama tatbikatını yaparlar,
- Pratik gebelik teşhisi yapabilir, operasyonu gerektirmeyen normal doğumlarda sorumluluğu kendilerine ait olmak üzere hayvan sahiplerinin isteği üzerine yardımcı olabilirler.
Madde 32- Serbest Veteriner Sağlık Teknisyenleri açacakları kabinlerinde gerekli araç ve gereçleri bulundururlar.
Madde 33- Serbest Veteriner Sağlık Teknisyenleri çalışma sırasında ihbarı mecburi salgın hayvan hastalıkları gördüklerinde veya şüphe ettiklerinde derhal resmi makamlara bildirmek zorundadırlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Madde 34- Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin meslek liselerinden diploma almaları şarttır.
Madde 35- a) Bu yönetmelik 6 Mart 1985 tarih ve 3161 sayılı Tarım Orman ve Köy işleri Bakanlığı Teşkilatı ve Görevleri Hakkındaki Kanunun 2/p ve 33. Maddesi,
b)Serbest çalışan Veteriner Sağlık Teknisyenleri ise 6343 sayılı kanunun 11. maddesinin 2. paragrafı gereğince düzenlenmiştir.
Madde 36- Bu yönetmelik hükümleri bakanlar kurulu yürütür.
Madde 37- Bu yönetmelik hükümleri yayımı tarihinden itibaren yürürlüğe girer.
***
Bir parantez açalım.
Yukarıda okuduğunuz Yönetmelik Taslağında, görüldüğü gibi başka mesleklerin özellikle veteriner hekimliği mesleğinin sahasına girilmemeye özen gösterilmiştir. İlgili yönetmelikte, okulda okutulan derslere eş değer görev ve yetkilerin verilmesi talep edilmiştir.
İkinci parantez açalım.
Tarım Bakanlığı Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğünün Derneğimize yazmış olduğu ilgi yazının altında mesleği ziraat mühendisi olan genel müdür yardımcısının imzası bulunmaktadır. Genel müdür yardımcıları arasında veteriner hekim varken, mesleği ziraat mühendisi olan genel müdür yardımcısına neden imzalattırıldı?
Yıllardır var olan kuşkularımız güncelliğini halen koruyor. Şimdi bu düşüncemizi birkaç örnek ile pekiştirelim.
- Okullarımızın Milli Eğitim Bakanlığına bağlanması düşündürücüdür!
- Okul sayısının 67’ye çıkarılması düşündürücüdür!
- Eğitim süresinin 4 yıla çıkarılması sevindiricidir.
- Erkek öğrencilerle birlikte kız öğrencilerin alınması sevindiricidir.
- Veteriner Sağlık Meslek Yüksek Okulların sayıca fazla açılması düşündürücüdür!
- Yeni Veteriner Fakültelerin açılması düşündürücüdür!
- Veteriner Sağlık Teknisyenleri ve Teknikerlerinin Veteriner Hekim sorumluluğunda görev yaptırılmaları düşündürücüdür!
- Serbest Veteriner Klinik Yönetmeliğinde; Veteriner Sağlık Teknisyeni ve Veteriner Sağlık Teknikerine yer verilmemesi düşündürücüdür!
- Veteriner Sağlık Teknisyeni ve Teknikerlerin Yardımcı Sağlık Personeli olarak tanımlanması düşündürücüdür!
- 13 Haziran 1910 tarihinde yürürlüğe giren 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu düşündürücüdür!
- Okuldan mezun genç meslektaşlarımızın yıllardır Tarım Bakanlığı Norm Kadrolarına atama yapılmaması düşündürücüdür!
- Okulların Milli Eğitim Bakanlığına bağlandıktan sonra adının Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi çatısının altında “Hayvan Yetiştiriciliği ve Sağlığı Bölümü” şekline dönüştürülmüş olması ise çok daha düşündürücüdür!
Üçüncü bir parantez:
Aradan yıllar geçti. Şartlar ve koşullar değişti. Veteriner Sağlık Teknisyenlerinin bir bölümü; ön lisans, lisans, yüksek lisans düzeyinde eğitimlerini tamamladılar.
Hayvan yetiştiricilerine zarar veren bu tür sürtüşmelerin artık sona erdirilmesi gerekmektedir. Bu istenmeye düşüncenin son bulması için yukarıda 37 maddede tanımı yapılan yönetmelik taslağının güncellenerek TÜZÜK ile belirlenmesi kaçınılmaz olacak.
Yaralanılan Kaynak:
Veteriner Sağlık Teknisyenleri Dergisi, Cilt: 1, Sayı:2, Sayfa 34-35-36-37-38-39-40-41-42
