'Hocaların hocası' Prof. Dr. Nermin Abadan Unat, 104 yaşında hayatını kaybetti

Mülkiye’nin ilk kadın asistanı, ilk kadın doçenti ve ilk kadın profesörü olan Nermin Abadan Unat, dün gece İstanbul’da yaşamını yitirdi.

Türkiye sosyal bilimlerinin kurucu kuşağının en etkili isimlerinden, “hocaların hocası” olarak anılan Prof. Dr. Nermin Abadan Unat 104 yaşında hayatını kaybetti.  Siyaset bilimi, iletişim ve göç çalışmaları alanlarında Türkiye’nin öncü isimlerinden olan, özellikle yurt dışındaki Türk işçileri, göç ve kadın çalışmaları üzerine uluslararası literatürde iz bırakan Abadan Unat’ın vefatı, akademi ve kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.   1921’de Viyana’da doğan Abadan Unat, Cumhuriyet’in eğitim olanaklarından yararlanmak için 1936’da Türkiye’ye geldi. Daha sonra İzmir Kız Lisesinin ardından İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun oldu; 1944-1950 yılları arasında Ulus gazetesinde çalıştı. Kazandığı bursla ABD’ye giderek Minnesota Üniversitesinde lisansüstü eğitim aldı. Akademik kariyerine 1953’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinde (Mülkiye) asistan olarak başlayan Abadan Unat, fakültenin ilk kadın asistanı oldu; ardından doçentlik ve 1966’da profesörlük unvanını aldı. SBF’de Siyasal Davranış Enstitüsünü kurarak siyasal davranış ve kamuoyu araştırmaları alanında öncü çalışmalara imza attı. Emekliliğinin ardından da Boğaziçi Üniversitesi ile İstanbul Üniversitesi Kadın Araştırmaları çevresinde ders ve akademik çalışmalarını sürdürdü. 1960’lardan itibaren özellikle Avrupa’ya giden Türk işçi göçü, göçün aile yapısı üzerindeki etkileri ve kadınların bu süreçteki rolü üzerine yoğunlaşan Abadan Unat, bu alandaki araştırmalarıyla hem Türkiye’de hem de yurt dışında saygın bir konum edindi. Kadın-erkek eşitliği için uluslararası platformlarda da çalıştı; Avrupa Konseyi bünyesinde Türkiye’yi temsil ettiği görevlerde bulundu. Göç çalışmalarına katkıları nedeniyle Federal Almanya Devlet Başkanı tarafından liyakat nişanına layık görüldü. Abadan Unat’ın akademik mirası yalnızca araştırmalarıyla sınırlı kalmadı. Türkiye’de iletişim çalışmalarının kurumsallaşmasına katkı sunan Unat, literatürde “kamuoyu” kavramının yerleşmesi ve “halkla münasebetler” gibi erken dönem iletişim terimlerinin kullanımıyla da anıldı. Ayrıca 1978-1980 yılları arasında Cumhurbaşkanı kontenjanıyla Senato üyeliği görevinde bulundu; kamusal alanda kadınların görünürlüğü ve eşit yurttaşlık tartışmalarına katkı verdi. Eserlerinden bazıları: Halk efkârı: Mefhumu ve tesir sahaları (1956) Batı Almanya’daki Türk işçileri ve sorunları (1964) Türk toplumunda kadın (der., 1979) Turkish Workers in Europe 1960–1975 (1976) Bitmeyen göç: Konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa (2002) Kum Saatini İzlerken (1996) Yüz Yıllık Umut (2021)