Ediz Ün: “TMO’nun Düşük Fiyatları Çeltik Üretimini Bitirecek”
Ediz Ün: “TMO’nun Düşük Fiyatları Çeltik Üretimini Bitirecek”
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Edirne Milletvekili ve Ziraat Mühendisi Ediz Ün, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan düşük çeltik alım fiyatlarını eleştirdi ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2024 yılının ilk yarısına ait hayvan varlığı verilerini değerlendirdi. TÜİK’in verilerine göre büyükbaş hayvan sayısındaki ciddi azalmaya da dikkat çeken Ün, bu düşüşün ithalata rağmen engellenemediğini belirtti.
Ün, ton başına baldo grubunda 31 bin lira, Cammeo grubunda 30 bin lira ve Osmancık
grubunda ise 25 bin lira olarak belirlenen fiyatların çiftçiler için yetersiz olduğunu belirtti.
"TMO, bu yıl da buğday, arpa ve fındık başta olmak üzere tüm ürünlerde olduğu gibi, çeltiğe
de düşük alım fiyatı açıkladı. Oysa son bir yılda TÜİK verilerinde bile tarımsal girdi fiyatları
yüzde 48 artmışken, TMO’nun fiyat artışı yüzde 22 ile yüzde 36 arasında kaldı. Bu fark,
çiftçilerimizi zor durumda bırakıyor ve üretimi sürdürülemez hale getiriyor" dedi.
AKP iktidarının yüksek gıda enflasyonunu, çiftçinin ürününü zararına satarak çözmeye
çalıştığını söyleyen Ün, “AKP, ülkeyi ekonomik krize soktu. Başta asgari ücretliler, çiftçiler,
emekliler olmak üzere her geçen gün vatandaşımız ekonomik kriz karşısında daha fazla zorluk
yaşıyor.. Bu ekonomik çıkmazın bedelini ne çiftçimiz ne de vatandaşımız ödememeli” diye ekledi.
Ün, ayrıca AKP döneminde çeltik ve pirinç ithalatının hızla arttığını vurguladı. “Geçen yıl,
Cumhuriyet tarihimizin en yüksek ithalatını yaparak 519 bin ton pirinç ve 52 bin ton çeltik
ithal ettik. Son 10 yılda Türkiye, 3,1 milyon ton çeltik ve 3,6 milyon ton pirinç ithal etmek için
3,3 milyar dolar ödedi. Yıllık ortalama çeltik üretimimiz 940 bin ton civarında, ancak AKP
döneminde ürettiğimizin çeltiğin yarısı kadar ithalat yaptık. Soframıza gelen her üç pirinçten
biri ithal.
Edirne'nin çeltik üretiminde yüzde 41’lik payla lider olduğunu belirten Ün, “Memleketim
Edirne, Türkiye’de üretilen her dört çeltikten birini sağlıyor. Ancak son iki yıldır yaşanan
kuraklık, sulama maliyetlerini ciddi şekilde artırdı. Böyle giderse açıklanan düşük alım fiyatları
karşısında çiftçilerimiz çeltik üretiminden vazgeçer. Zaten AKP’nin tam olarak istediği bu”
diye uyardı.
2024 yılı için ve gelecek yıl verilecek destekleri de eleştiren Ün, “Bu yıl dekara verilen 300 lira
mazot, 62 lira gübre ve 30 kuruşluk prim desteği artan maliyetler karşısında oldukça yetersiz
kaldı. Ballandıra ballandıra anlattıkları yeni destekleme modelinde çeltiği desteği yüzde 9
azaltıldı. Tüm bunlar AKP’nin çiftçiyi desteklemek yerine ithalata dayalı bir ekonomi yaratma
çabasının devam ettiğini açıkça göstergesidir.
Büyükbaş Hayvan Sayısındaki Büyük Düşüş
"2020 yılında büyükbaş hayvan sayımız 18,2 milyon iken, bu yılın ilk yarısında sayı 16,6 milyona düştü.
Üç buçuk yılda tam 1,6 milyon büyükbaş hayvan kaybettik. Küçükbaş hayvan sayımız da aynı şekilde
düşüş gösterdi; 2021 yılında 75,5 milyon olan küçükbaş hayvan varlığımız, bugün 70,5 milyona
geriledi. Son 2,5 yılda küçükbaş hayvan sayısı 5 milyon azaldı. Bu, tarım ve hayvancılıktaki yapısal
sorunların bir göstergesidir" diyen Ün, asıl sorunun ithalata rağmen devam eden bu azalma olduğunu
vurguladı.
Ün, son altı ayda 28 binden fazla büyükbaş hayvanın kaybedildiğine dikkat çekerek, “Oysa aynı
dönemde 197 bin 396 büyükbaş hayvan ithal edildi. Bu sayıyı da eklediğimizde toplamda 225 bin 719
büyükbaş hayvan kaybettik. İthalata rağmen hayvan sayımızı artıramıyorsak, ortada ciddi bir sorun
var demektir” dedi.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı’yı eleştiren Ün, Bakan’ın hayvan varlığına dair “yeterli”
ifadesini tutarsız buldu. "Madem hayvan sayısı yeterli, o halde neden canlı hayvan ve et ithal
ediyorsunuz? Et fiyatlarını kontrol etmek için ithalat yaptığınızı söylüyorsunuz, fakat ithalata
harcayacağınız parayı küçük aile işletmelerine destek olarak aktarsaydınız, aynı regülasyonu çok daha
sürdürülebilir şekilde sağlardınız. Ancak siz ithalatı tercih ettiniz,” ifadeleriyle Bakan Yumaklı’ya
yüklendi.
AKP iktidarının hayvancılığı ithalata bağımlı hale getirdiğini belirten Ün, “Bugün büyükbaş hayvan
varlığımızın yarısından fazlası ithal. AKP döneminde toplamda 6,9 milyon büyükbaş, 3,2 milyon
küçükbaş hayvan ile 384 bin ton et ithal edildi ve buna 11,5 milyar dolar ödendi. Ancak ithalat,
hayvancılığın sorunlarını çözmez, sadece günü kurtarır. Taşıma suyla değirmen dönmez" dedi.
CHP’nin Çözüm Önerileri
Ün, CHP iktidarında küçük aile işletmelerini destekleyeceklerini ve hayvan varlığını artıracaklarını
belirtti. “Yem maliyetlerini düşürmek için meraları ıslah edeceğiz ve bir daha bu topraklarda ne ithal
hayvan ne de ithal et göreceksiniz. AKP’nin ithalat politikaları yüzünden halkımız et, süt, ekmek
kuyruklarına girmek zorunda kalıyor. İlk seçimle bu düzeni değiştireceğiz,”
diyerek tarımda köklü bir reform vaadinde bulundu.
Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.